کیت بیوشیمی گلوکز – شرکت من

---

---

مقدمه

گلوکز مهم‌ترین قند خون است و اصلی‌ترین منبع انرژی سلول‌های بدن (خصوصاً مغز) به شمار می‌رود. عمده گلوکز از راه جذب غذایی و تا حد کمتری از گلوکونئوژنز و تجزیه گلیکوژن کبدی تأمین می‌شود.

گلوکز سرم، مارکر اصلی متابولیسم کربوهیدرات، و حیاتی برای بررسی دیابت ملیتوس/هایپوگلیسمی / بیماری‌های اندوکرین است.

اهمیت بالینی

.: تشخیص و ارزیابی دیابت ملیتوس (نوع 1 و 2)

.: پایش بیماران دیابتی و طرح درمان

.: تشخیص هیپوگلیسمی، غربالگری بارداری (GDM)

.: ارزیابی بیماران بحرانی، سپسیس، اختلالات هورمونی (آدرنال، پاراتیروئید، پانکراس)

روش‌های اندازه‌گیری آزمایشگاهی

روش آنزیمی (Enzymatic)

Hexokinase: مرجع طلایی – اختصاصی، دقیق، کمتر تحت تأثیر تداخلات.

Glucose Oxidase: روش رایج در کیت‌های تجاری اتوآنالایزر

نمونه‌گیری

سرم یا پلاسما (معمولاً فلوراید/EDTA برای مهار گلایکولیز)

ترجیحاً ناشتا (۸-۱۲ ساعت)، برای تست تحمل (OGTT) نمونه‌های زمان‌دار گرفته می‌شود.

محدوده نرمال (براساس Mayo Clinic, 2024 و ADA)

متغیر	مقدار (mg/dL)
گلوکز ناشتا (FPG)	70 – 99
پیش‌دیابت (Impaired Fasting Glucose)	100 – 125
دیابت	≥ 126
گلوکز تصادفی	< 200
دیابت (گلوکز تصادفی)	≥ 200 + علایم

علل افزایش و کاهش گلوکز

علل افزایش گلوکز (Hyperglycemia)

.: دیابت ملیتوس (نوع 1 و 2)

.: استرس حاد، عفونت‌ها، MI، ضربه

.: سندروم کوشینگ، آکرومگالی، فئوکروموسیتوما

.: بعضی داروها (کورتیکواستروئیدها، تیازیدها)

پرکاری تیروئید

.: علل کاهش گلوکز (Hypoglycemia)

.: مصرف داروهای ضد دیابت (انسولین، سولفونیل‌اوره‌ها)

.: انسولینوم یا آدنوم پانکراس

.: نارسایی شدید کبد، سپسیس

.: کم‌خوری، سوءتغذیه، بیماری‌های متابولیک ارثی

عوامل تداخل‌آفرین

.: تاخیر در جداسازی سرم/پلاسما: پدیده‌ی کاهش کاذب به دلیل مصرف گلوکز توسط سلول‌ها (گلایکولیز)، خصوصاً RBCs

.: همولیز، لیپمی شدید، مصرف ویتامین C زیاد

.: مایعات داخل‌وریدی قندی در بیماران بستری

نکات بالینی

افتراق علت دیابت (نوع 1، نوع 2، ثانویه) برحسب سن، تظاهرات بالینی و مارکرهای سرولوژیک.

غربالگری دیابت بارداری: ضعف تحمل گلوکز بارداری با آزمون‌های مخصوص OGTT

برای بررسی دقیق، HbA1c و تست تحمل گلوکز نیز مکمل تفسیر است.

محدوده‌های رفرنس بسته به جمعیت، شرایط نمونه و بخش آزمایشگاهی ممکن است کمی متغیر باشد.

جمع‌بندی

گلوکز خون از پایه‌ای‌ترین تست‌های بیوشیمی بالینی است که نقش کلیدی در تشخیص، غربالگری و مدیریت بیماری‌های متابولیک (خصوصاً دیابت) دارد و تفسیر صحیح نتایج مستلزم توجه به نمونه‌گیری مناسب، وضعیت بیمار و تنظیم اختلالات زمینه‌ای است.