نقد و بررسی
کیت بیوشیمی هموگلوبین – A1C – شرکت منمقدمه
هموگلوبین A1c نوعی از هموگلوبین گلیکوزیله است که زمانی تشکیل می‌شود که گلوکز به صورت غیرآنزیمی به زنجیره β هموگلوبین متصل شود. HbA1c به طور مستقیم با میانگین غلظت گلوکز خون در ۸–۱۲ هفته گذشته مرتبط است و به عنوان شاخص کنترل طولانی‌مدت دیابت (مدیریت قند خون) شناخته می‌شود.
اهمیت بالینی
تشخیص دیابت: معیار استاندارد در تشخیص دیابت نوع 2 و ارزیابی خطر پیش‌دیابت
پایش کنترل درمانی دیابت: برآورد میانگین قند خون در ~۳ ماه گذشته (مطابق مدت عمر RBC)
پیش‌بینی ریسک عوارض میکروواسکولار و ماکروواسکولار دیابت
محدوده نرمال و تفسیر (براساس ADA 2024 و Mayo Clinic)
| درصد (%) HbA1c | تفسیر |
| < 5.7% | نرمال |
| 5.7–6.4% | پیش‌دیابت (Prediabetes) |
| ≥ 6.5% | دیابت |
| هدف درمانی دیابت | معمولاً <7% (بسته به ریسک بیمار و سن) |
رابطه با میانگین قند خون
| HbA1c (%) | قند خون میانگین تخمینی (mg/dL) |
| 6 | 126 |
| 7 | 154 |
| 8 | 183 |
| 9 | 212 |
| 10 | 240 |
فرمول تبدیل تقریبی میانگین گلوکز:
Estimated Average Glucose (mg/dL) = (28.7 × HbA1c) – 46.7
روش‌های آزمایشگاهی
HPLC (High Performance Liquid Chromatography): استاندارد طلایی و روش مرجع، دقیق و اختصاصی
Immunoassay: روش رایج در اتوآنالایزرها
Enzymatic assays، Capillary electrophoresis (کمتر رایج)
نمونه: خون وریدی EDTA یا Heparin
عوامل مداخله‌گر و محدودیت‌ها
.: هموگلوبینوپاتی‌ها (مانند S، C، F): برخی روش‌ها تحت تاثیر قرار می‌گیرند (روش HPLC اختصاصی‌تر)
.: آنمی همولیتیک: کاهش کاذب HbA1c (کاهش عمر RBC)
.: آنمی فقر آهن: افزایش کاذب HbA1c (افزایش عمر RBC)
.: خونریزی شدید، انتقال خون، اوره‌میا، همودیالیز
.: مصرف ویتامین C/E یا داروهای خاص نیز می‌تواند تاثیرگذار باشد.
نکات بالینی و تفسیر
فقط بیانگر میانگین قند خون؛ نمی‌تواند نوسانات روزانه قند یا هیپوگلایسمی‌های خفیف را نشان دهد.
در شرایطی مانند بارداری، آنمی یا بیماری شدید، بهتر است از روش‌های دیگر (مانند تست قند ناشتا/معمولی) استفاده شود.
همواره انتخاب روش مناسب و آگاه بودن از محدودیت‌های هر روش الزامی است (خصوصاً در بیماران با هموگلوبینوپاتی یا ESRD).
جمع‌بندی
HbA1c شاخصی قابل اعتماد برای میانگین کنترل گلوکز در دیابت است. تفسیر صحیح نتایج بر اساس شرایط بالینی و آگاهی از محدودیت‌های آزمایش در کنار بررسی دیگر پارامترهای آزمایشگاهی اهمیت دارد.
0دیدگاه