کیت بیوشیمی منیزیم (منیزیوم، mg) – شرکت من

---

---

مقدمه

منیزیم دومین کاتیون داخل‌سلولی مهم (پس از پتاسیم) و چهارمین کاتیون فراوان کل بدن است. ۶۰٪ منیزیم بدن در استخوان‌ها، ۲۰٪ در عضلات و مابقی در بافت نرم و مایعات خارج‌سلولی قرار دارد.

نقش منیزیوم در عملکرد بیش از ۳۰۰ آنزیم (کوآنزیم)، تنظیم انتقال عصبی-عضلانی، انتقال ATP، متابولیسم کلسیم و پتاسیم و تثبیت ساختار ریبوزوم حیاتی است.

اهمیت بالینی

هیپو‌منیزمی (کاهش منیزیم): شایع‌تر است و می‌تواند باعث اختلالات عصبی-عضلانی (تتانی، کرامپ، ضعف)، دیس‌ریتمی‌های قلبی (به‌ویژه torsades de pointes)، تشنج، هیپوکالمی و هیپوکلسمی شود.

هایپرمنیزمی (افزایش منیزیم): بیشتر در نارسایی کلیوی یا مصرف مازاد مکمل‌های منیزیم (آنتی‌اسید یا ملین) دیده می‌شود و اثرات سرکوب عصبی-عضلانی، کاهش رفلکس‌ها، برادی‌کاردی و حتی ایست قلبی می‌دهد.

پایش در بیماران بستری (ICU)، بیماران قلبی، دیابتی، آریتمی‌ها و بیماران نوروماسکولار

محدوده نرمال (بر اساس Mayo Clinic, 2024)

سرم بزرگسالان: 1.6 – 2.6 mg/dL (یا 0.66 – 1.07 mmol/L)

روش‌های اندازه‌گیری

روش کالریمتریک: معمول‌ترین روش‌های اتوآنالایزری بر اساس واکنش با گزانتِن سبز (Xylidyl Blue) یا تیتراسیون

تکنیک‌های اتمیک ابزوربشن (برای دقت بالا در مطالعات تحقیقاتی)

نمونه: سرم یا پلاسما (EDTA و سیترات مناسب نیستند چون با منیزیم باند می‌شوند)

علل افزایش و کاهش منیزیم

علل افزایش (هیپرمنیزمی)

.: نارسایی کلیوی (شایع‌ترین علت)

.: مصرف بیش از حد مکمل‌ها (به‌خصوص در اختلال کلیوی)

.: کم‌آبی شدید

.: کم‌کاری آدرنال (آدیسون)

علل کاهش (هیپومنیزمی)

.: سوءجذب (مال‌ابسوربشن)، سوءتغذیه، الکلیسم

.: افزایش دفع کلیوی: دیورتیک‌ها، هایپرکلسمی، بیماری کلیوی، مصرف سیکلوسپورین، آمفوتریسین B

.: از دست‌دهی گوارشی: اسهال، پانکراتیت، استفراغ طولانی

.: دیابت کنترل‌نشده (پرادراری اسموتیک)

.: بازسازی سریع بعد از سوءتغذیه (سندروم ری‌فیدینگ)

.: پرکاری پاراتیروئید

علل تداخل‌آفرین

همولیز نمونه: منیزیم داخل سلولی آزاد می‌شود و باعث افزایش کاذب Mg سرم می‌شود.

نمونه‌گیری با لوله‌های ضد انعقاد نامناسب (EDTA، سیترات): کاهش کاذب

ورزش یا گرفتگی عضلانی شدید قبل نمونه‌گیری: افزایش جزیی

نکات بالینی و تفسیر

هیپومنِیزمی مقاوم به درمان پتاسیم و کلسیم باید حتماً بررسی و اصلاح Mg گردد.

در بیماران ICU، دیابتیک، الکلی و قلبی، اندازه‌گیری Mg به‌صورت روتین توصیه می‌شود.

بررسی همزمان کلسیم و پتاسیم اهمیت بالینی زیادی دارد.

جمع‌بندی

اندازه‌گیری منیزیم سرم بخش حیاتی پایش وضعیت متابولیک و الکترولیت بیماران است و اختلالات آن (مخصوصاً هیپومنِیزمی) می‌تواند مشکلات بالینی جدی ایجاد کند. توجه به عوامل مداخله‌گر (مانند همولیز) در تفسیر نتایج آزمایشگاهی ضروری است.