کیت بیوشیمی آلکالن فسفاتاز – شرکت من

مقدمه

آلکالن فسفاتاز (Alkaline Phosphatase، ALP) آنزیمی هیدرولاز است که در pH قلیایی (معمولاً ۹ تا ۱۰) عمل می‌کند و عمدتاً از بافت‌های کبد، استخوان، روده، کلیه و جفت منشاء می‌گیرد.

انواع آلکالن فسفاتاز (ایزوآنزیم‌ها)

1. ALP کبدی (Liver ALP)
2. ALP استخوانی (Bone ALP)
3. ALP روده‌ای (Intestinal ALP)
4. ALP جفتی (Placental ALP)
5. ALP ریوی و نئوتایپ‌ها (در برخی شرایط پاتولوژیک و سرطان‌ها)

هر بافت ایزوآنزیم خاص خود را دارد. در خون افراد سالم، بیشتر ALP منشاء کبد و استخوان دارد (حدود ۸۰-۹۰ درصد).

اساس روش تشخیصی (Principle of ALP Assay)

روش طیفی (کینتیک اسپکتروفتومتری)

• مبنای رایج آزمایش ALP، بر استفاده از بستر مصنوعی پارا-نیتروفنیل فسفات (pNPP) است.
• واکنش:تحت شرایط قلیایی، آنزیم ALP، pNPP را به پارا-نیتروفنول (pNP) و فسفات معدنی تبدیل می‌کند.pNP در pH قلیایی دارای رنگ زرد بوده و ماکزیمم جذب آن حدود nm 405 است.
• اندازه‌گیری:سرعت افزایش جذب نوری در nm 405 متناسب با فعالیت آنزیم است و به صورت IU/L گزارش می‌شود.

واکنش شیمیایی

pNPP → (ALP, pH~10) → pNP + Phosphate

نکته:

در برخی کیت‌ها، روش‌های رنگ‌سنجی یا الکتروفورز برای تعیین ایزوآنزیم‌های مختلف ALP نیز رایج است.

کاربردهای آزمایش ALP:

ارزیابی عملکرد کبد: کاهش آلبومین سرم یک شاخص مهم هیپوآلبومینمی ناشی از بیماری‌های مزمن کبدی مانند سیروز و هپاتیت مزمن است. چون آلبومین صرفا توسط کبد ساخته می‌شود، کاهش آن بیانگر نارسایی سنتزی کبد است.

ارزیابی وضعیت تغذیه‌ای: سطح پایین آلبومین می‌تواند به‌عنوان شاخص سوءتغذیه پروتئینی در بیماران بستری یا مبتلا به بیماری‌های مزمن تلقی شود. با این حال، آلبومین به علت نیمه‌عمر نسبتاً طولانی (حدود ۲۰ روز)، بیشتر وضعیت تغذیه‌ای مزمن را نشان می‌دهد نه تغییرات حاد.

بیماری کلیوی: آلبومینوری (وجود آلبومین در ادرار) علامت اولیه نفروپاتی به ویژه در دیابتی‌ها است. در خون، میزان آلبومین پایین ممکن است نشانه سندرم نفروتیک، گلومرولونفریت و فقدان بازجذب لوله‌ای باشد.

شرایط التهابی و عفونت‌ها: در پاسخ رکتانت منفی فاز حاد، آلبومین در انواع بیماری‌های التهابی و عفونت شدید کاهش می‌یابد، چراکه فرآیندهای التهابی تولید آن را محدود می‌کند.

نکات مهم بالینی و تفسیر نتایج

• افزایش ALP همراه با سایر تست‌های کبدی (AST, ALT, GGT) برای تمایز منشاء بیماری مهم است.
• با تکنیک‌های الکتروفورز یا ایمونواسی می‌توان ایزوآنزیم‌ها را تفکیک و منشاء را تعیین کرد.
• برخی داروها، وضعیت بارداری و دوران کودکی (رشد استخوان) به طور طبیعی باعث افزایش ALP می‌شوند.