محلول بیوشیمی کراتینین – شرکت من

---

---

مقدمه

کراتینین، یک متابولیت نهایی از تجزیه کراتین و فسفوکراتین در عضلات است. تولید کراتینین با جرم عضلانی و تا حدی ثابت در هر فرد (در غیاب شرایط خاص) است.

کراتینین فقط توسط کلیه‌ها از طریق گلومرول فیلتر و به میزان ناچیز ترشح می‌شود و معمولاً بازجذب نمی‌گردد؛ بنابراین شاخص قابل اعتمادی برای عملکرد کلیه (GFR) محسوب می‌شود.

اهمیت بالینی

.: ارزیابی عملکرد کلیه / پایش بیماران کلیوی

.: تشخیص نارسایی حاد یا مزمن کلیه

.: استفاده در محاسبه نسبت BUN/Cr

.: محاسبه GFR براساس فرمول‌های MDRD، CKD-EPI یا Cockcroft-Gault

محدوده نرمال بر اساس منابع معتبر (Mayo Clinic, Tietz)

گروه	محدوده نرمال (mg/dL)
مردان	0.7 – 1.3
زنان	0.6 – 1.1
کودکان	پایین‌تر (بر اساس سن و جثه؛ معمولاً 0.2–0.7)

روش‌های اندازه‌گیری

روش Jaffe (کالریمتریک): معمول‌ترین روش کلاسیک، اما حساس به برخی تداخلات

روش آنزیمی: اختصاصی‌تر و تداخل کمتر با مواد غیرمرتبط (glucose, ketones, bilirubin, cephalosporins)

نمونه: سرم یا پلاسما (سدیم پلی‌ان‌ها مناسب است، نباید همولیز شده باشد)

علل افزایش و کاهش کراتینین

علل افزایش کراتینین

.: نارسایی کلیه حاد یا مزمن

.: کاهش GFR (در اختلالات کلیوی)

.: انسداد مجاری ادراری

.: مصرف داروهای nephrotoxic (آمینوگلیکوزیدها، مهارکننده‌های ACE، NSAIDs)

.: کاتابولیسم شدید عضلات، رابدومیولیز

.: کم‌آبی (Dehydration) شدید

.: افراد عضلانی (افزایش جزیی فیزیولوژیک)

علل کاهش کراتینین

.: کاهش توده عضلانی (سالمندان، سوءتغذیه، نارسایی مزمن)

.: بارداری (به دلیل افزایش GFR)

.: کاهش سنتز کراتین یا بیماری‌های عضلانی پیشرفته

عوامل تداخل‌آفرین

.: همولیز: افزایش کاذب

.: مواد احیاکننده/غیرکراتینینی در Jaffe: (glucose, ketones, ascorbic acid، cephalosporins)

.: ورزش سنگین، مصرف گوشت قبل از نمونه‌گیری

.: نمونه‌گیری نادرست یا تاخیر در آزمایش

نکات بالینی و تفسیر

کراتینین به تنهایی حساسیت کافی برای شناسایی آسیب زودرس کلیه ندارد (مقایسه با GFR مهم است).

در برخی شرایط (کودکان، سالمندان، زنان باردار) تفسیر نیازمند دقت بیشتری است.

نسبت BUN/Cr در افتراق علل آزوتِمی کمک کننده است.

کراتینین ادراری ۲۴ ساعته برای بررسی صحت جمع‌آوری ادرار و برآورد دقیق‌تر عملکرد کلیه کاربرد دارد.

جمع‌بندی

کراتینین سرم/پلاسما شاخص کاربردی عملکرد کلیه است که در کنار دیگر آزمایش‌ها و بالین باید تفسیر گردد. آگاهی از عوامل مداخله‌گر و تفسیر صحیح آن در شرایط ویژه (سن، جنس، توده عضلانی، بیماری همراه) ضروری است.