محیط کشت خون نوزادان حاوی SPS (آماده مصرف) – بهار افشان

مقدمه

محیط کشت خون در نوزادان به منظور تشخیص دقیق عفونت‌های خونی مانند سپتی‌سمی و سایر عفونت‌های سیستمیک طراحی شده است. نوزادان، به‌ویژه نوزادان نارس یا دارای وزن کم، نسبت به عفونت‌های خونی مقاومتی کمتر دارند و به همین دلیل ابزارهای تشخیصی دقیق برای این بیماران بسیار ضروری هستند. محیط کشت‌های خون مایع که حاوی سدیم پلی‌انتول سولفونات (SPS) هستند، با فرمول‌بندی خاص خود به حفظ زنده‌مانی میکروارگانیسم‌ها، خنثی‌سازی تأثیر آنتی‌بیوتیک‌ها و جلوگیری از لخته شدن خون کمک می‌کنند. این موارد باعث ارتقاء بهره‌وری این محیط‌ها برای جمعیت‌های حساس از جمله نوزادان می‌شود.

محتویات محیط کشت خون مایع حاوی SPS برای نوزادان

سدیم پلی‌انتول سولفونات (SPS): این ماده به دلیل خواص زیر یکی از اجزای اصلی محیط‌های کشت خون نوزادان محسوب می‌شود:

-ضد انعقاد: SPS از لخته شدن خون در محیط جلوگیری کرده و باعث می‌شود نمونه به‌خوبی قابل بررسی باشد.

-خنثی‌سازی آنتی‌بیوتیک‌ها: بسیاری از نوزادان ممکن است قبل از نمونه‌گیری تحت درمان با آنتی‌بیوتیک باشند، و SPS اثر این داروها در مهار میکروارگانیسم‌ها را کاهش می‌دهد.

-مهار کمپلمان‌ها و لیزوزیم‌ها: با محدود کردن عوامل طبیعی ضد میکروبی موجود در خون، شرایط رشد بهتری برای عوامل بیماری‌زا فراهم می‌کند.

-حفظ زنده‌مانی باکتری‌ها: این ماده شرایطی را ایجاد می‌کند که حتی تعداد کم باکتری‌ها نیز بتوانند در نمونه رشد کنند و به‌سرعت شناسایی شوند.

پایه مغذی (Nutritional Base): معمولاً محیط کشت حاوی Trypticase Soy Broth یا Brain Heart Infusion است که منابع اصلی نیتروژن و کربن را برای رشد ارگانیسم‌ها تأمین می‌کند.

بافرهای تنظیم‌کننده pH: برای حفظ شرایط محیطی مناسب، سیستم‌های بافری فسفات یا بی‌کربنات به محیط اضافه می‌شوند.

رزین‌ها یا مواد خنثی‌کننده اضافی: رزین‌ها برای حذف یا کاهش غلظت آنتی‌بیوتیک‌های باقی‌مانده در خون بیمار استفاده می‌شوند.

مواد مغذی تکمیلی: در محیط‌هایی که به‌طور خاص برای نوزادان طراحی شده‌اند، ممکن است افزودنی‌های خاصی برای ارتقاء رشد عوامل سخت رشد مانند Neisseria، Streptococcus agalactiae، و قارچ‌ها به کار برود.

کاربردهای بالینی محیط کشت خون حاوی SPS در نوزادان

تشخیص باکتریمی و سپتی‌سمی: سپتی‌سمی یکی از رایج‌ترین و خطرناک‌ترین عفونت‌ها در نوزادان است. استفاده از محیط کشت حاوی SPS امکان تشخیص دقیق‌تر و سریع‌تر عفونت‌های خون آلوده به میکروارگانیسم‌ها را فراهم می‌کند.

شناسایی انواع باکتری‌ها و قارچ‌ها: این محیط‌ها برای شناسایی طیف وسیعی از عوامل بیماری‌زا طراحی شده‌اند، از جمله باکتری‌های گرم مثبت، گرم منفی و قارچ‌ها.

کاربرد در نوزادان تحت درمان با آنتی‌بیوتیک: در نوزادانی که پیش از نمونه‌گیری تحت درمان با آنتی‌بیوتیک قرار گرفته‌اند، SPS اثر این داروها را مهار می‌کند و امکان شناسایی عوامل عفونی را فراهم می‌کند.

کاربرد در حجم خون کم: نوزادان به دلیل حجم خون کم و محدودیتی که در نمونه‌گیری وجود دارد (معمولاً 1-2 میلی‌لیتر)، از محیطهایی با فرمولاسیون خاص بهره می‌برند. این محیط‌ها حتی از نمونه‌های کوچک نیز رشد میکروارگانیسم‌ها را امکان‌پذیر می‌کنند.

کاهش آلودگی محیطی: مواد موجود در این محیط‌ها طوری طراحی شده‌اند که از ورود و رشد آلاینده‌ها یا فلور طبیعی پوست که ممکن است در مراحل نمونه‌گیری وارد محیط شوند، جلوگیری شود.

مزایای محیط کشت خون حاوی SPS برای نوزادان

بالا بردن حساسیت شناسایی عوامل بیماری‌زا: این محیط‌ها امکان تشخیص دقیق حتی برخی از عوامل سخت رشد یا کند رشد را فراهم می‌کنند.

تنظیم سریع درمان: با شناسایی سریع‌تر عوامل عفونت‌زا، پزشکان می‌توانند درمان مناسب را برای نوزاد، به‌ویژه در موارد سپسیس، شروع کنند.

کاهش موارد منفی کاذب: با مهار تأثیر آنتی‌بیوتیک‌ها و خاصیت‌های ضد میکروبی ذاتی خون، احتمال نتایج منفی کاذب کاهش می‌یابد.

مناسب برای شرایط خاص: محیط کشت خون حاوی SPS به‌طور خاص برای مقابله با چالش‌های مختص نوزادان، مانند حجم خون پایین و اثر آنتی‌بیوتیک‌ها، توسعه یافته است.

چالش‌ها و ملاحظات

لزوم نمونه‌گیری دقیق: به دلیل حساسیت نوزادان و حجم محدود نمونه، تکنیک‌های مناسب برای جلوگیری از آلودگی نمونه ضروری است.

نیاز به نظارت مستمر: محیط‌های کشت خون نوزادان نیازمند انکوباسیون دقیق با نظارت منظم برای شناسایی علائم رشد میکروارگانیسم‌ها هستند.

مدیریت آلودگی: یکی از چالش‌های آزمایشگاه‌ها، جلوگیری از ورود عوامل آلاینده یا فولس مثبت ناشی از فلور طبیعی پوست است.

نتیجه‌گیری

محیط کشت خون مایع حاوی SPS ابزاری حیاتی در تشخیص سریع و موثر عفونت‌های خونی در نوزادان است. این محیط با ارائه شرایط مناسب برای جلوگیری از انعقاد خون، خنثی‌سازی اثرات آنتی‌بیوتیک‌ها و رشد گستره‌ای از پاتوژن‌ها، به ارائه تشخیص دقیق‌تر کمک می‌کند. استفاده از این محیط، به‌ویژه در کودکان تازه متولد شده، با ایجاد نتایج قابل اعتماد و بهبود مدیریت درمان‌های عفونی، موجب کاهش نرخ مرگ‌ومیر و بهبود نتایج درمانی در این گروه حساس می‌شود.