ایزوتون سل کانتر سیمکس – آرطی طب

ایزوتون چیست؟

ایزوتون (Isoton) یک محلول الکترولیتی است که به عنوان رقیق‌کننده (Diluent) در دستگاه‌های سل کانتر هماتولوژی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محلول به گونه‌ای فرموله شده است که:

• ایزوتونیک باشد: یعنی فشار اسمزی آن با فشار اسمزی خون و سلول‌های خونی برابر باشد. این امر از لیز شدن یا چروک شدن سلول‌ها جلوگیری می‌کند و به شمارش دقیق آن‌ها کمک می‌کند.
• رسانایی الکتریکی داشته باشد: این ویژگی برای شمارش سلول‌ها به روش امپدانس الکتریکی (Impedance Method) ضروری است.
• فاقد هرگونه ماده مداخله‌گر باشد: این امر برای جلوگیری از تداخل در اندازه‌گیری سلول‌ها و اطمینان از دقت نتایج بسیار مهم است.

کاربرد ایزوتون در دستگاه‌های سل کانتر هماتولوژی:

1. رقیق‌سازی نمونه خون: ایزوتون قبل از ورود نمونه خون به دستگاه سل کانتر، آن را به نسبت دقیقی رقیق می‌کند. این رقیق‌سازی:

   • از تجمع سلول‌ها جلوگیری می‌کند.
   • تعداد سلول‌ها را به محدوده قابل شمارش توسط دستگاه می‌رساند.
   • شرایط مناسبی را برای عبور سلول‌ها از روزنه (Aperture) دستگاه فراهم می‌کند.

2. محیط شمارش سلول‌ها: ایزوتون محیطی با رسانایی الکتریکی مناسب ایجاد می‌کند که امکان شمارش سلول‌ها به روش امپدانس الکتریکی را فراهم می‌کند. در این روش، سلول‌ها از روزنه دستگاه عبور می‌کنند و باعث تغییر در جریان الکتریکی می‌شوند که این تغییر توسط دستگاه شناسایی و شمارش می‌شود.

3. شستشوی دستگاه: بعد از اتمام شمارش، ایزوتون برای شستشوی سیستم لوله‌کشی و بخش‌های داخلی دستگاه استفاده می‌شود. این کار برای جلوگیری از تجمع سلول‌ها و پروتئین‌ها و همچنین حفظ دقت دستگاه ضروری است

فرمول ساخت ایزوتون:

فرمول دقیق ایزوتون می‌تواند بر اساس نوع دستگاه سل کانتر و شرکت سازنده متفاوت باشد، اما به طور کلی، فرمولاسیون آن بر اساس محلول‌های نمکی و بافرها استوار است. مهمترین اجزای ایزوتون عبارتند از:

1. کلرید سدیم (NaCl): جزء اصلی ایزوتون است که وظیفه ایجاد فشار اسمزی مناسب را بر عهده دارد. غلظت آن معمولاً در محدوده 8.5 تا 9 گرم در لیتر است که معادل محلول سالین فیزیولوژیک (0.9%) است.

2. بافر فسفات: برای حفظ pH محلول در محدوده فیزیولوژیک (7.2 تا 7.4) استفاده می‌شود. بافر فسفات معمولاً از ترکیب دی‌هیدروژن فسفات سدیم (NaH2PO4) و هیدروژن فسفات دی‌سدیم (Na2HPO4) تشکیل شده است.

3. مواد نگهدارنده: برخی از ایزوتون‌ها حاوی مواد نگهدارنده مانند سدیم آزید یا تیومرسال هستند تا از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها در محلول جلوگیری شود. این مواد به خصوص در محلول‌های با حجم بالا که ممکن است برای مدت طولانی استفاده شوند، اهمیت دارند.

4. مواد افزودنی دیگر: برخی از سازندگان ممکن است مواد افزودنی دیگری را به ایزوتون اضافه کنند تا ویژگی‌های خاصی مانند رسانایی الکتریکی یا پایداری محلول را بهبود بخشند.

نکات مهم در ساخت و استفاده از ایزوتون:

• کیفیت مواد: استفاده از مواد اولیه با کیفیت بالا و درجه آزمایشگاهی (Analytical Grade) ضروری است.
• آب مقطر: آب مقطر باید فاقد هرگونه یون یا ناخالصی باشد. از آب مقطر دو بار تقطیر یا آب دی‌یونیزه شده استفاده کنید.
• pH: حتماً pH محلول را در محدوده 7.2 تا 7.4 تنظیم کنید.
• فیلتراسیون: محلول را پس از آماده‌سازی از فیلترهای 0.22 میکرومتری عبور دهید تا از استریل بودن آن اطمینان حاصل کنید.
• نگهداری: ایزوتون را در ظروف تمیز و استریل و در دمای اتاق نگهداری کنید.
• تغییر رنگ یا کدورت: اگر محلول ایزوتون تغییر رنگ داد یا کدر شد، از استفاده از آن خودداری کنید.

توصیه به عنوان متخصص علوم آزمایشگاهی:

با توجه به اینکه ایزوتون یکی از مهمترین محلول‌ها در دستگاه‌های سل کانتر است، توصیه می‌شود که:

• از ایزوتون‌های با کیفیت و استاندارد که توسط شرکت‌های معتبر تولید شده‌اند، استفاده کنید.
• در صورتی که اقدام به ساخت ایزوتون در آزمایشگاه می‌کنید، حتماً تمامی پروتکل‌ها و نکات ایمنی را رعایت کنید و از مواد اولیه با کیفیت استفاده کنید.
• به طور منظم کیفیت ایزوتون را بررسی کنید و در صورت هرگونه مشکل، از استفاده از آن خودداری کنید.