اوره آز سریع مایع – بهار افشان

مقدمه

تست اوره‌آز سریع یک آزمایش تشخیصی ساده است که برای تشخیص عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) طراحی شده است. این باکتری که در معده انسان زندگی می‌کند، یکی از عوامل اصلی بیماری‌هایی مانند زخم معده و اثنی‌عشر، گاستریت مزمن و حتی سرطان معده به شمار می‌آید.

مبنای تست اوره‌آز

این تست بر اساس فعالیت آنزیم اوره‌آز (Urease) انجام می‌شود. هلیکوباکتر پیلوری مقدار زیادی از این آنزیم را تولید می‌کند. اوره‌آز باعث هیدرولیز اوره به آمونیاک و دی‌اکسید کربن می‌شود. تولید آمونیاک باعث افزایش قلیاییت محیط می‌شود و این تغییر به کمک نشانگر pH (مانند فنول‌رد) در تست تشخیص داده می‌شود.

مواد و ترکیبات مورد نیاز در تنظیم تست اوره‌آز سریع مایع

در روش مایع، تست شامل یک محیط آزمایش مایع حاوی مواد زیر است:

اوره (Urea): به عنوان سوبسترا برای آنزیم اوره‌آز.

نشانگر pH (مانند فنول رد – Phenol Red): به تغییرات pH در اثر فعالیت هیدرولیتیک آنزیم اوره‌آز واکنش نشان داده و تغییر رنگ می‌دهد.

بافر: برای حفظ شرایط مناسب pH اولیه محیط.

آب مقطر استریل (یا مایع بروت): برای تهیه محیط مایع استریل.

نحوه عملکرد تست اوره‌آز سریع مایع

نمونه‌برداری: نمونه‌ای از بافت معده (معمولاً از ناحیه دیستال یا نزدیک به محل زخم معده) در طول اندوسکوپی برداشته می‌شود.

قرار دادن در محیط تست: قطعه بافت گرفته شده در محیط کشت مایع حاوی اوره و نشانگر pH قرار داده می‌شود.

انتظار برای تغییر رنگ: اگر هلیکوباکتر پیلوری حضور داشته باشد، آنزیم اوره‌آز تولید می‌شود و اوره به آمونیاک تجزیه می‌شود. تولید آمونیاک باعث افزایش قلیاییت محیط شده و رنگ نشانگر pH (معمولاً از زرد به صورتی یا قرمز) تغییر می‌کند.

نتایج تست اوره‌آز سریع مایع

نتیجه مثبت: تغییر رنگ محیط تست به صورتی یا قرمز نشان‌دهنده حضور هلیکوباکتر پیلوری است. تغییر رنگ معمولاً در کمتر از 1-2 ساعت رخ می‌دهد، اما در مواردی ممکن است تا 24 ساعت طول بکشد.

نتیجه منفی: عدم تغییر رنگ نشان می‌دهد که اوره‌آز حضور ندارد و احتمال عفونت با هلیکوباکتر پیلوری کمتر است.

عوامل مؤثر بر دقت تست

مزایا

سریع: نتایج معمولاً در عرض چند دقیقه تا چند ساعت مشخص می‌شوند.

دقیق: اگر نمونه‌برداری به درستی انجام شده باشد، نتایج تست معمولاً بسیار دقیق است.

آسان و مقرون‌به‌صرفه: به تجهیزات پیچیده‌ای نیاز ندارد.

محدودیت‌ها

اگر بیمار از داروهای آنتی‌بیوتیک یا مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) استفاده کرده باشد، ممکن است نتیجه منفی کاذب ایجاد شود.

نمونه‌برداری ضعیف یا استفاده از بافتی که تعداد باکتری‌ها در آن کم است، می‌تواند منفی کاذب ایجاد کند.

کاربردها و اهمیت تست

تشخیص اولیه عفونت هلیکوباکتر پیلوری: تست اوره‌آز سریع یکی از پرکاربردترین آزمون‌های تشخیصی در شناسایی این باکتری است.

راهنمایی برای درمان: تشخیص حضور هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند درمان مناسبی با آنتی‌بیوتیک و مهارکننده‌های پمپ پروتون را هدایت کند.

پایش اثربخشی درمان: پس از اتمام درمان، ممکن است تست دوباره انجام شود تا اطمینان حاصل شود که باکتری به طور کامل ریشه‌کن شده است.

مزایا و معایب روش مایع در مقایسه با سایر روش‌ها

مزایا

آسان‌تر از روش ژل یا کیت‌های جایگزین.

پاسخ‌دهی سریع‌تر.

حساسیت و اختصاصیت بالا در شرایط مناسب.

معایب

احتمال مثبت یا منفی کاذب به دلیل عوامل دارویی یا حضور باکتری‌های اوره‌آز مثبت غیر هلیکوباکتری.

نیازمند نمونه‌ای با کیفیت بالا از معده.

جمع‌بندی

تست اوره‌آز سریع (روش مایع) یک روش سریع، ساده و هزینه‌پایین برای شناسایی هلیکوباکتر پیلوری است. این آزمایش بر اساس فعالیت آنزیم اوره‌آز انجام می‌شود و با تغییر رنگ محیط کشت، عفونت به طور کیفی تشخیص داده می‌شود. استفاده از این روش به ویژه در موارد زخم‌ معده و بررسی گاستریت مرتبط با هلیکوباکتر پیلوری بسیار رایج است. با این حال، برای بهبود تشخیص و کاهش نتایج کاذب، ممکن است با اولین نتایج آزمایش باید سایر روش‌های تشخیصی تکمیلی مانند تست‌های سرولوژیکی، کشت باکتری، یا تست آنتی‌ژن مدفوع نیز مورد استفاده قرار گیرد.