استاندارد مورفین کدئین – بهار افشان

مقدمه

استاندارد مرفین و کدئین در تست‌های اعتیاد به عنوان مبنایی برای تشخیص کیفی و کمی این مواد در نمونه‌های زیستی (مانند ادرار، خون یا بزاق) استفاده می‌شود. هدف اصلی این استانداردها، تعیین حضور یا عدم حضور این مواد و همچنین کنترل میزان آن‌ها در بدن به‌منظور شناسایی مصرف مواد مخدر یا تجویز داروهای اپیوئیدی است.

در اینجا به جزئیات استاندارد مرفین و کدئین در تست‌های اعتیاد پرداخته می‌شود:

استاندارد مرفین و کدئین چیست؟

استاندارد تعریف‌شده برای تست مرفین یا کدئین به مفهوم تعیین حد آستانه (Cut-Off) است که مشخص می‌کند در صورتی که غلظت مرفین یا کدئین از این مقادیر تجاوز کند، نتیجه تست مثبت تلقی می‌شود. این استانداردها به صورت غلظت‌هایی بیان می‌شوند که در بیشتر تست‌ها با واحد نانوگرم بر میلی‌لیتر (ng/mL) مشخص شده است.

Cut-Off برای مرفین: به‌طور کلی 300 نانوگرم/میلی‌لیتر یا 2000 نانوگرم/میلی‌لیتر (بسته به نوع تست یا روش تشخیصی) است.

سطح 300 ng/mL برای آزمایش‌های تشخیصی دقیق‌تر (معمولاً تأییدی با روش‌های مدرن) به کار می‌رود.

سطح 2000 ng/mL معمولاً برای تست‌های غربالگری سریع (Screening) استفاده می‌شود.

Cut-Off برای کدئین: مشابه مرفین، استاندارد آن 300 ng/mL یا 2000 ng/mL است، با این تفاوت که ممکن است این ماده در مقادیر پایین‌تر، به دلیل متابولیسم کدئین به مرفین، شناسایی شود.

متابولیسم مرفین و کدئین

کدئین پس از مصرف وارد بدن شده و بخشی از آن در کبد به مرفین تبدیل می‌شود. این فرآیند باعث می‌شود که در تست‌های اعتیاد، حضور کدئین یا مرفین تقریباً همزمان شناسایی شود.

به همین دلیل، نسبت قابل توجهی از مرفین در بدن ممکن است ناشی از مصرف داروی حاوی کدئین باشد.

آزمایش‌های مورد استفاده برای تشخیص مرفین و کدئین

روش‌های غربالگری (Screening Tests)

روش‌های ایمونواسی (Immunoassay) و رپید تست ها، برای شناسایی اپیوئیدها مثل مرفین و کدئین به کار می‌روند.  ولی اغلب این تست‌ها اغلب دارای cut-off بالاتر هستند و همچنین حساسیت پایین‌تری دارند (برای کاهش مثبت کاذب ناشی از مصرف برخی داروها).

روش‌های تأییدی (Confirmatory Tests)

برای شناسایی دقیق و کمی مواد از روش‌هایی مثلکروماتوگرامی لایه نازک (TLC)، کروماتوگرافی گازی با طیف‌سنجی جرمی (GC-MS) و یا کروماتوگرافی مایع با طیف‌سنجی جرمی (LC-MS) استفاده می‌شود. استاندارد دقیق‌تر (غالباً 300 ng/mL) در این موارد اعمال می‌شود. این روش‌ها می‌توانند مرفین و کدئین را از سایر ترکیبات اپیوئیدی متمایز کنند و مثبت کاذب را حذف کنند.

عوامل مؤثر بر نتایج آزمایش

نوع تست: روش‌های تأییدی مانند LC-MS دقت بیشتری دارند، اما هزینه بالاتری نسبت به روش‌های ایمونواسی دارند.

مصرف داروهای قانونی: مانند داروهای مسکن حاوی کدئین (مانند استامینوفن-کدئین یا شربت کدیین)، می‌توانند نتایج مثبت کاذب ایجاد کنند.

زمان مصرف: مرفین و کدئین پس از مصرف، با یک نیمه‌عمر مشخص در بدن باقی می‌مانند و بر نتایج تأثیر می‌گذارند.

نتیجه‌گیری

استاندارد مرفین و کدئین در تست‌های اعتیاد معمولاً به عنوان آستانه‌ای برای تشخیص سوءمصرف مواد تعیین می‌شود. در روش‌های غربالگری، معمولاً از حد بالاتر (مثل 2000 ng/mL) برای کاهش مثبت کاذب و در برخی روش های غربالگری و همچنین روش‌های تأییدی از حد پایین‌تر (مثل 300 ng/mL) برای افزایش حساسیت استفاده می‌شود. نتایج مثبت، به طور معمول نیازمند تفسیر دقیق آزمایشگاهی و در نظر گرفتن عوامل مختلف، مانند مصرف داروهای مجاز و شرایط بیمار هستند.