نقد و بررسی
کیت بیوشیمی تری گلیسرید – شرکت منمقدمه
تری‌گلیسیرید (TG) شایع‌ترین فرم چربی ذخیره‌ای بدن، و بخش عمده چربی خون است. ارزیابی تری‌گلیسیرید سرم در روتین چکاپ لیپید، تشخیص هایپرلیپیدمی‌ها، ریسک بیماری‌های قلبی-عروقی، و اختلالات متابولیک اهمیت ویژه‌ای دارد.
بیوشیمی
تری‌گلیسیریدها ترکیبی از یک مولکول گلیسرول و سه اسید چرب هستند.
در بدن، حدود ۹۰٪ چربی بافت‌ها و ذخیره انرژی به فرم TG است.
TG خوراکی پس از جذب، عمدتاً به فرم کیلومیكرون در خون حمل می‌شود؛ TG درون‌زا نیز به همراه VLDL از کبد ترشح می‌شود.
TG با آنزیم لیپوپروتئین‌لیپاز به اسیدهای چرب آزاد شکسته می‌شود که در سلول‌ها به مصرف می‌رسد.
کاربردهای بالینی سنجش تری‌گلیسیرید
.: غربالگری و تشخیص هایپرلیپیدمی و دیس‌لیپیدمی
.: ارزیابی ریسک پانکراتیت حاد (TG > 1000 mg/dL)
.: پایش درمان‌های تغییردهنده لیپید (استاتین، فیبرات، …)
.: محاسبه کلسترول LDL به روش فرمول Friedewald
.: ارزیابی ریسک بیماری‌های قلبی-عروقی، متابولیک و دیابتیک
روش‌های اندازه‌گیری
روش آنزیمی (Enzymatic Colorimetric Method)
اصل: هیدرولیز TG به گلیسرول و اسیدهای چرب توسط لیپاز، تبدیل گلیسرول به گلیسرول-۳-فسفات => پراکسید هیدروژن => واکنش کروموژن و تولید رنگ.
اندازه‌گیری جذب نوری: معمولاً در طول موج ۵۰۰–۵۵۰ نانومتر.
نمونه: سرم ناشتا (۸-۱۲ ساعت)، بدون همولیز و لیپمی شدید (لیپمی خیلی بالا خودش نشانه پاتولوژی است ولی دستگاه واریانس را افزایش می‌دهد).
محدوده نرمال (طبق Mayo Clinic Laboratories 2024 و NCEP ATP III)
| وضعیت | مقدار (mg/dL) | مقدار (mmol/L) |
| نرمال | < 150 | < 1.7 |
| مرزی بالا | 150 – 199 | 1.7 – 2.2 |
| بالا | 200 – 499 | 2.3 – 5.6 |
| خیلی بالا | ≥ 500 | ≥ 5.6 |
جدول منبع: Mayo Clinic Triglycerides Reference
علل بالینی افزایش افزایش و کاهش تری گلیسیرید
علل بالینی افزایش تری‌گلیسیرید (Hypertriglyceridemia)
.: بیماری‌های اولیه (ژنتیکی):
هایپرلیپوپروتئینمی Type I, IV, V
.: بیماری‌های ثانویه:
دیابت کنترل نشده، چاقی، سندرم متابولیک، کم‌کاری تیروئید
بیماری کلیوی (نفروتیک سندروم، نارسایی کلیه)
مصرف الکل، بارداری و برخی داروها (کورتیکواستروئید، ضدبارداری، بتابلوکر)
.: رژیم غذایی پرکربوهیدرات یا افزایش وزن سریع
علل کاهش تری‌گلیسیرید
سوءتغذیه شدید
سندرم سوءجذب
هایپرترمیسم
هیپرتیروئیدیسم
نکات کلیدی پیش آنالیتیک و تداخلات
.: ناشتا بودن (۸ تا ۱۲ ساعت): الزامی است (غیربیماران اورژانسی)
.: مصرف زیاد الکل یا چربی شب قبل و فعالیت شدید بدنی: می‌تواند مقدار را افزایش دهد.
.: همولیز و لیپمی شدید: باعث نتایج اشتباه.
.: مصرف دارو: برخی داروها مانند استروژن، رتینوئید، کورتون‌ها TG را افزایش می‌دهند.
تفسیر بالینی
افزایش TG بدون افزایش کلسترول شایعاً ثانویه است و معمولاً با اختلالات متابولیک همراهی دارد.
TG بالای ۱۰۰۰ mg/dL: خطر جدی پانکراتیت حاد.
در محاسبه LDL با روش Friedewald باید TG زیر ۴۰۰ mg/dL باشد.
جمع‌بندی
تری‌گلیسیرید سرم، نمایانگر مهم متابولیسم چربی و ریسک اختلالات قلبی و لوزالمعده است. تفسیر بالینی، نیازمند در نظر گرفتن رژیم غذایی، دارو، شرایط بیمار و فاکتورهای مداخله‌گر آزمایشگاهی است.
0دیدگاه