محلول بیوشیمی کلسترول HDL دایرکت – 80ml – شرکت من

مقدمه

HDL یکی از انواع لیپوپروتئین‌های سرم است که نقشی کلیدی در انتقال معکوس کلسترول (Reverse Cholesterol Transport) دارد؛ یعنی کلسترول اضافی را از بافت‌های محیطی و دیواره عروق به کبد بازمی‌گرداند تا دفع شود. بنابراین نقش محافظتی علیه تصلب شرایین (ضد آتروژنیک) دارد و به نام کلسترول خوب معروف است.

اهمیت بالینی

.: کاهش HDL: ریسک شاخص بیماری‌های قلبی-عروقی (CVD) را افزایش می‌دهد.

.: افزایش HDL: اغلب به معنی کاهش ریسک CVD است، اما افزایش شدید (نادر) در برخی بیماری‌های ژنتیک ممکن است بالینی نباشد.

.: پایش درمان دیس‌لیپیدمی/ارزیابی ریسک قلبی

.: معیار در محاسبه ریسک کلی قلبی (فرمول‌های Framingham, ASCVD)

محدوده نرمال بر اساس منابع معتبر (NCEP, Mayo Clinic, 2024)

روش‌های اندازه‌گیری

.: روش ایمونوسپریشن/پری‌سیپیتاسیون: برای حذف LDL و VLDL و اندازه‌گیری مستقیم HDL

.: روش آنزیمی (Homogeneous): رایج در اتوآنالایزرهای مدرن

نمونه: سرم یا پلاسما (EDTA بهتر)، ناشتا یا غیرناشتا (HDL معمولاً به وضعیت ناشتا حساس نیست، برخلاف تری‌گلیسرید)

علل کاهش و افزایش HDL

علل کاهش HDL

.: سندروم متابولیک، چاقی

.: دیابت کنترل‌نشده

.: کم‌تحرکی، سیگار کشیدن

.: مصرف داروهای خاص (بتابلوکر، استروژن‌ها، پروژستین‌ها)

.: اختلالات ژنتیک: (ApoA1 deficiency, Tangier disease)

علل افزایش HDL

.: فعالیت بدنی منظم

.: مصرف متوسط الکل (در برخی مطالعات)

.: ژنتیک (موتاسیون CETP، ApoA1)

.: استروژن (در زنان و مصرف HRT)

.: برخی داروها (نیا‌سین و فیبرات‌ها)

عوامل تداخل‌آفرین

.: همولیز و لیپمیک بودن نمونه

.: مصرف اخیر الکل

.: بیماری‌های حاد و التهاب شدید (کاهش موقت HDL)

.: استروژن‌ها، داروها و مکمل‌های ویتامینی

.: آنتی‌بیوتیک‌های خاص و مهارکننده‌های پروتئاز HIV

نکات بالینی

HDL بالا به تنهایی کفایت نمی‌کند؛ تفسیر همراه LDL، تری‌گلیسرید و کلسترول تام الزامی است.

در فاز حاد بیماری‌ها یا بستری، ارزش HDL کاهش می‌یابد و سنجش باید در شرایط پایدار انجام شود.

در برخی اختلالات ژنتیک، HDL بسیار پایین یا بسیار بالا بالینی مهم است و نیاز به بررسی بیشتر دارد.

افزایش شدید HDL تضمین محافظت قلبی نیست؛ کیفیت HDL نیز اهمیت دارد.

جمع‌بندی

اندازه‌گیری HDL ابزار کلیدی در پایش و ارزیابی ریسک بیماری‌های قلبی-عروقی است. تفسیر نتایج باید همراه با سایر اجزای لیپیدپروفایل و وضعیت بالینی بیمار انجام گردد.